Ngày 12/7/1946 được ghi nhận là mốc son ra đời của lực lượng An ninh Nhân dân. Giữa bối cảnh non trẻ của chính quyền cách mạng, thù trong giặc ngoài đe dọa, việc thành lập lực lượng an ninh là quyết sách chiến lược, thể hiện tầm nhìn sâu rộng của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong việc bảo vệ thành quả cách mạng. Ngay từ những ngày đầu thành lập, lực lượng an ninh đã tham gia đấu tranh chống phản cách mạng, phá âm mưu lật đổ, bảo vệ cán bộ lãnh đạo, bảo vệ cơ sở cách mạng, góp phần giữ vững chính quyền non trẻ. Trong suốt hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, lực lượng ANND vừa trực tiếp cầm súng ngoài chiến hào, vừa lại là người lính thầm lặng trong lòng địch, thực hiện nhiệm vụ nắm tình hình, phá án, đấu tranh với nội gián, tay sai, gián điệp, bảo vệ tuyệt đối an toàn cho các cơ quan đầu não của cách mạng.
Trưởng thành và đổi mới trong thời bình
Sau ngày đất nước thống nhất, lực lượng ANND nhanh chóng chuyển mình để thích ứng với bối cảnh mới. Công tác bảo vệ an ninh chính trị, an ninh nội địa, an ninh kinh tế, an ninh văn hóa – tư tưởng và an ninh thông tin truyền thông… được mở rộng và chuyên nghiệp hóa. Lực lượng an ninh cũng là một trong những lực lượng chủ công trong công cuộc bảo vệ biên giới phía Bắc, bảo vệ các mục tiêu trọng yếu, ổn định tình hình ở những địa bàn chiến lược. Đặc biệt, trong thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế, lực lượng ANND đối mặt với nhiều thách thức phi truyền thống: tội phạm mạng, tội phạm xuyên quốc gia, âm mưu "diễn biến hòa bình", kích động biểu tình, khủng bố, lật đổ… Với phương châm "chủ động – nhạy bén – kịp thời – hiệu quả", lực lượng ANND đã làm thất bại nhiều âm mưu gây rối an ninh, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân. Một trong những nền tảng làm nên sức mạnh của lực lượng ANND suốt 79 năm qua chính là sự tin yêu, ủng hộ của quần chúng Nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: "Công an Nhân dân vì nước quên thân, vì dân phục vụ". Khắc ghi lời Bác, mỗi chiến sĩ an ninh không chỉ là người thi hành pháp luật mà còn là chỗ dựa tinh thần, là người bạn tin cậy của Nhân dân trên mọi nẻo đường.
Lực lượng ANND luôn chú trọng công tác "dân vận khéo", xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, phát huy vai trò của người dân trong phát hiện, tố giác và đấu tranh với tội phạm. Hàng ngàn tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến trong phong trào toàn dân tham gia giữ gìn an ninh, trật tự đã trở thành minh chứng sống động cho mối quan hệ khăng khít, bền chặt giữa an ninh và Nhân dân.
Hiện đại hóa, bản lĩnh, trí tuệ trong thời đại mới
Bước vào giai đoạn cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số toàn diện, lực lượng ANND tiếp tục đẩy mạnh hiện đại hóa, tăng cường đầu tư trang thiết bị kỹ thuật, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Các đơn vị an ninh chủ động ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn trong phòng ngừa tội phạm công nghệ cao, bảo vệ chủ quyền số quốc gia và đảm bảo an toàn thông tin chiến lược. Không chỉ chiến đấu trên mặt trận an ninh nội địa, lực lượng ANND Việt Nam còn tham gia hợp tác quốc tế về an ninh, góp phần xây dựng hình ảnh đất nước ổn định, có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế trong bảo vệ hòa bình và phòng chống khủng bố.
Trải qua 79 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng An ninh Nhân dân đã viết nên những trang sử hào hùng bằng mồ hôi, xương máu, trí tuệ và sự hy sinh thầm lặng. Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, chiến tranh hay hòa bình, thời bao cấp hay thời hội nhập, hình ảnh người chiến sĩ an ninh vẫn luôn hiện diện nơi tuyến đầu bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh, trật tự, vì cuộc sống bình yên của Nhân dân.
Hướng tới kỷ niệm 80 năm thành lập lực lượng vào năm 2026, một dấu mốc lịch sử, lực lượng ANND tiếp tục phát huy truyền thống anh hùng, bản lĩnh chính trị vững vàng, không ngừng đổi mới, hoàn thiện, hiện đại hóa để xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó: là lực lượng trung thành tuyệt đối, sắc bén về nghiệp vụ, nhân văn trong hành động vì Tổ quốc, vì Nhân dân phục vụ.
Hoàng Thoàn